Pozytywizm to epoka intensywnego rozwoju nauki i techniki, epoka wiary w realizm, autentyzm oraz czas odrzucenia wartości niematerialnych. To zaprzeczenie ideom romantyzmu, gdzie najważniejsze były „czucie i wiara”. To również powrót do światopoglądu Oświecenia zakładający przede wszystkim kult wiedzy, racjonalizmu czy podkreślania wartości pracy. Właśnie wówczas uznanie zyskały hasła „pracy u podstaw” czy „pracy organicznej”. Pozytywizm to również nurt w życiu politycznym i kulturalnym. Jak wyglądała ta epoka w architekturze?
Najważniejsze cechy
Według architektów i artystów czasu pozytywizmu, najważniejsze było odwzorowywanie rzeczywistości. To właśnie codzienna rzeczywistość – bez upiększania, dekorowania, elementów zdobniczych czy artystycznych – była największą wartością i najważniejszą inspiracją. W dziełach odwoływano się również do ciężkiej pracy wykonywanej codziennie przez zwykłych ludzi, stawiając za cel pokazanie często prozaicznych czynności i gestów dnia codziennego. Architektura tego okresu cechowała się prostotą, miała być przede wszystkim funkcjonalna i odwoływać się do codzienności. W okresie pozytywizmu nastąpił dynamiczny rozwój nauki i techniki. Intensywnie rozwijały się miasta, powstawały również zupełnie nowe ośrodki miejskie. Tysiące ludzi przemieszczało się ze wsi do miast w poszukiwaniu pracy w przemyśle i lepszego życia. Odpowiedzią na to zjawisko musiała być rozbudowa architektury i infrastruktury miejskiej właśnie po to, by zaspokoić potrzeby zwiększającej się liczby ludności.
W architekturze dominuje synkretyzm a jednocześnie twórcy starają się unowocześnić swe projekty tak, by były bardziej nowatorskie. Fascynacja mniej znanymi choć już istniejącymi stylami architektonicznymi zaowocowała tworzeniem nowych takich jak styl neoarabski, neoindyjski, neogotycki, neochiński, neorenesansowy czy neoromański. Style te nawiązywały do tych już istniejących ale były na swój sposób unowocześniane, ulepszane.
Najsłynniejsze budowle
Do najsłynniejszych budynków pozytywizm architektura należą na przykład wieża Eiffla w Paryżu, zaprojektowana na Wystawę Światową (cechy pozytywizmu można dostrzec w niemal całej ówczesnej zabudowie tego dynamicznie rozwijającego się miasta), gmach brytyjskiego parlamentu czy londyński Big Ben.